آدام اسمیت باور داشت که تعاملات اقتصادی از جمله فعالیت‌های مختص انسان‌ها محسوب می‌شوند.
او زمانی گفته بود: «هیچ‌کس ندیده است که یک سگ، در مورد معامله‌ی منصفانه‌ی استخوانش با استخوان یک سگ دیگر، گفتگو کند.»
اما می‌توانیم حدس بزنیم که اگر او در دوران ما زندگی می‌کرد و نتایج مطالعات و تحقیقات اقتصاد رفتاریدر زمینه‌ی تصمیم گیری های اقتصادی جانوران را می‌دید، موضعش را اصلاح می‌کرد.
منظور از تصمیم اقتصادی چیست؟
ساده‌ترین تعریف تصمیم اقتصادی را می‌توانیم چنین در نظر بگیریم: «تصمیم‌های اقتصادی، تصمیم‌هایی هستند که بر پایه‌ی انتخاب در هنگام محدودیت منابعشکل می‌گیرند.
معمولاً وقتی بحث محدودیت منابع مطرح می‌شود، مسائل دیگری مانند تحلیل هزینه و فایده، هزینه فرصت، حداکثر کردن سود و مدیریت داشته‌های محدود (بودجه‌ی از پیش تعیین شده) هم مورد توجه قرار می‌گیرند.
ضمن این‌که طی قرن‌های اخیر با اختراع پول، بسیاری از تصمیم‌های اقتصادی با دریافت و پرداخت و تقسیم منابع پولی عجین شده‌اند. در حدی که گاهی اوقات در تعریف تصمیم اقتصادی گفته می‌شود: «تصمیمی که مستقیم یا غیرمستقیم، به پول و مبادله‌های پولی مربوط باشد.»
با توجه به این‌که در این‌جا بحث ما، رفتارهای اقتصادی جانوران است، لازم نیست بیش از این به جزئیات تعریف تصمیم اقتصادی و بحث‌ها و اختلاف‌نظرهای مربوط به آن بپردازیم.
معرفی آزمایش‌های مبتنی بر تبادل ژتون
ژتون (Token) چیزی است که در ذات خود ارزش ندارد؛ اما به علت این‌که با چیزهای ارزشمند دیگر قابل معامله است (یا نماینده‌ی آن‌هاست) ارزش پیدا می‌کند.
با کمی اغماض می‌توانیم بگوییم سکه‌های رایج در دنیای امروز هم، چیزی شبیه ژتون هستند. اما چون بانک‌ها و نهادهای دیگری در تعیین و تغییر ارزش آن‌ها دخیلند، پیچیدگی‌های بسیاری در معامله‌ی آن‌ها وجود دارد.
برای مطالعه روی رفتارهای اقتصادی حیوان‌ها، یکی از رایج‌ترین شیوه‌ها، طراحی سیستم‌های تبادل ژتون (Token Exchange) است.
به این معنا که قطعات فلزی، مهره‌های رنگی، سنگ‌های کوچک یا هر شیء مشابه دیگری را به عنوان ژتون (سکه) در نظر می‌گیرند و با آزمایش‌های شرطی سازی (به سبک پاولوف و همکارانش) ارزش این ژتون‌ها را به حیوانات یاد می‌دهند.
مثلاً اگر شما به یک موش یاد بدهید که هر بار درب بطری نوشابه را برای شما بیاورد، یک قطعه پنیر جایزه خواهد گرفت، به تدریج آن درب بطری (در نقش ژتون) در ذهن موش با پنیر مرتبط خواهد شد.
سری مطالب حوزه مبانی روانشناسی پول
The post بررسی تصمیم گیری اقتصادی جانوران | میمون‌ها و طوطی‌ها appeared first on متمم.
