در معرفی کتاب مهرطلبی توضیح دادیم که مهرطلبی یا میل افراطی به راضی کردن دیگران (Disease to Please) یک بیماری (به معنای علمی این واژه) نیست؛ اما می‌تواند علت و نیز معلول مجموعه‌ای از عادت‌ها، رفتارها و الگوهای ذهنی باشد.
هریت بریکر بیشتر ترجیح می‌دهد مهرطلبی را یک مسئله، مشکل یا دام بداند که افراد بسیاری – آگاهانه یا ناآگاهانه – گرفتار آن شده‌اند.
پرسشنامه مهرطلبی هم که در معرفی کتاب مهرطلبی با آن آشنا شدیم، ادعا ندارد که قرار است یک شاخص دقیق و علمی برای سنجش مهرطلبی در اختیار ما قرار دهد؛ بلکه می‌خواهد توجه ما را به مجموعه‌ای از رفتارها، عادت‌ها و ذهنیت‌های نامطلوب جلب کند. مجموعه‌ای که اگر به آن‌ها بی‌توجه باشیم، می‌توانند به کیفیت زندگی و روابط آسیب بزنند.
بریکر در کتاب مهرطلبی، یک برنامه ۲۱ روزه برای رهایی از مهرطلبی پیشنهاد می‌کند. اگر با بررسی پرسشنامه مهرطلبی به این نتیجه رسیده‌اید که این ویژگی در شما نیز وجود دارد، احتمالاً مطالعه‌ی این برنامه ۲۱ روزه می‌تواند مفید باشد.
بدیهی است در موضوعاتی از این دست، مطالعه‌ی دقیق و جمله به جمله‌ی کتاب و بررسی نکات و مثال‌های نویسنده، در مقایسه با مرور یک خلاصه‌ی فشرده، روش بسیار مناسب‌تری است.
بنابراین اگر مهرطلبی واقعاً مشکل شماست، آن‌چه در ادامه می‌آید را صرفاً برای آشنایی با فضای بحث مهرطلبی و نه به عنوان جایگزین مطالعه کتاب مهرطلبی در نظر بگیرید.
برنامه ۲۱ روزه برای رهایی از مهرطلبی (هفته اول)
نکاتی که هریت بریکر تحت عنوان برنامه اقدام (Action Plan) بیست و یک‌روزه مطرح می‌کند، بیست و یک گام برای کاهش نگاه مهرطلبانه و رهایی از مهرطلبی است. این‌که الزاماً آیا این ۲۱ گام را در ۲۱ روز می‌توان انجام داد یا نه، بستگی به قضاوت شما دارد.
اما برداشت ما این است که شاید آشنایی با این برنامه طی ۲۱ روز کافی باشد، اما این هر یک از این اقدام‌ها یک پیشنهاد برای تغییر هستند و منطقی است آن‌ها را همواره در ادامه‌ی مسیر زندگی خود، مد نظر داشته باشیم.
گام اول – هنر نه گفتن
در اولین گام، بریکر بر این نکته تأکید می‌کند که وقتی می‌خواهید «نه» بگویید، مراقب باشید «بله» را بر زبان نیاورید.
تلاش برای تأمین رضایت دیگران، گاهی چنان در درون ما ریشه می‌کند، که احساس می‌کنیم نمی‌شود به سادگی به خواسته‌ها و انتظارات دیگران پاسخ منفی داد.
اگر سعی کنیم در پاسخ دادن (خصوصاً پاسخ مثبت) عجله نکنیم، احتمال این‌که برخلاف میل خود زیر بار تعهدهای مختلف برویم، کاهش پیدا می‌کند.
حرف ورا پاولوا که آن را قبلاً در پاراگراف فارسی خوانده‌ایم، دقیقاً توصیف مناسبی برای این وضعیت است:
چرا واژه‌ی “بله” این‌قدر کوتاه است؟
باید طولانی می‌بود؛ با تلفظی دشوار و سخت.
آن‌قدر طولانی و آن‌چنان دشوار،
که در میانه‌ی گفتنش،
فرصتی برای اندیشیدن، تردید و توقف، فراهم می‌شد.
[ درس مرتبط: چگونه نه بگوییم؟ (مهارت نه گفتن) ]
[درس مرتبط: آیا نه گفتن را بلدید؟ چگونه پاسخ منفی می‌دهید؟ ]
گام دوم – پاسخِ منفی خود را تکرار کنید و آری نگویید
گام دوم، به نوعی در راستای گام اول است. کسی که درخواستی را مطرح می‌کند، ممکن است به سادگی عقب‌نشینی نکند.
بنابراین باید تمرین کنید که وقتی پاسخ شما واقعاً منفی است، هنگامی که درخواست طرف مقابل به شکلی دیگر یا از کانالی متفاوت مطرح می‌شود، باز هم پاسخ منفی خود را تکرار کنید.
اگر موضع‌گیری اولیه‌ی شما و رد آن درخواست بر اساس محاسبه و منطق بوده، منطقی است تکرار درخواست، پاسخ شما را تغییر دهد.
گام سوم – پیشنهاد متقابل یک ابزار مهم و ارزشمند است
سومین گامی که بریکر مطرح می‌کند، یکی از شناخته‌شده‌ترین ابزارها هنگام امتیازدهی و تبادل امتیازات در مذاکره است. چیزی که به آن، پیشنهاد متقابل یا Counter-offer می‌گویند.
گاهی اوقات، وقتی کسی درخواستی را مطرح می‌کند، ما چنین فکر می‌کنیم که: «الان باید یا این درخواست را بپذیرم و یا آن را رد کنم. گزینه‌ی سومی وجود ندارد.»
اما در اغلب موارد، گزینه‌ی سومی هم وجود دارد و آن، ارائه‌ی پیشنهاد متقابل است.
شما می‌توانید درخواست طرف مقابل را نپذیرید، اما آن را به صورت کامل هم رد نکنید. بلکه پیشنهاد دیگری را که برای خودتان مناسب است و بخشی از خواسته‌ی او را نیز تأمین می‌کند، مطرح کنید.
شاید شما نخواهید به درخواست دوست‌تان – که پیشنهاد کرده امشب با هم به سینما بروید – پاسخ مثبت بدهید. اما در عین حال، علاقه‌مند باشید که یکی از جمعه‌های پیش رو را با او بگذرانید (یا این‌که امشب با او باشید، اما به جایی غیر از سینما بروید).
گام چهارم – تمرین تکنیک ساندویچ
چهارمین گام نیز، هم‌چنان ادامه‌ی بحثِ مهارت نه گفتن است.
بریکر در این گام، به تکنیک ساندویچ اشاره می‌کند. تکنیک ساندویچ به این معناست که وقتی می‌خواهیم پاسخ منفی بدهیم، این پاسخ منفی را میان دو پیام مثبت قرار دهیم.
کسانی که در زمینه‌ی انتقاد کردن آموزش دیده‌اند، قاعدتاً این تکنیک را در آن‌جا شنیده و آموخته‌اند.
تمرین و مشارکت در بحث
اگر دوست داشتید، یک یا چند مورد از ده فرمان یا هفت انتظار را – به شیوه‌ای که برای خودتان بازنویسی کرده‌اید و مناسب می‌دانید – برای دوستان‌تان هم بنویسید.
سری مطالب حوزه خودشناسی
The post رهایی از مهرطلبی | برنامه ۲۱ روزه پیشنهادی هریت بریکر (هفته اول) appeared first on متمم.
