نکات و تکنیکهای برقراری ارتباط چشمی در سخنرانی

ارتباط چشمی در سخنرانی چیزی نیست که لازم باشد اهمیت آن را تأکید و تکرار کنیم.

همه می‌دانیم که ارتباط چشمی (Eye contact) یکی از زیرمجموعه‌های مهم ارتباط غیرکلامی و زبان بدن است که می‌تواند نقش مهمی در موفقیت و اثرگذاری یک سخنرانی ایفا کند.

اما مسئله‌ی اصلی این است که برقراری ارتباط چشمی برای بسیاری از ما ساده نیست.

این دشواری گاه به علت استرس سخنرانی است و گاه این‌که ارتباط چشمی را به عنوان یک مهارت جدی نگرفته‌ایم و برای یادگیری و تمرین آن، وقت صرف نکرده‌ایم.

این درس به سه بخش اصلی تقسیم شده است.

در بخش اول به اهمیت ارتباط چشمی در سخنرانی می‌پردازیم و در بخش بعد، پیشنهادهایی را برای تمرین تقویت ارتباط چشمی مطرح خواهیم کرد.

در آخرین بخش درس، مجموعه‌ای از نکات کاربردی برای ارتباط چشمی بهتر در سخنرانی را مرور خواهیم کرد.

اهمیت ارتباط چشمی در سخنرانی

مخاطب ارتباط چشمی را به عنوان توجه و احترام، تفسیر می‌کند

به تجربه‌هایی فکر کنید که به عنوان مخاطب در یک جلسه‌ی سخنرانی حضور داشته‌اید و سخنران، توجه بسیار کمی به شما و سایر مخاطبان داشته است.

اگر یک سخنران در تمام مدت سخنرانی به یادداشت‌های خود، به میکروفون یا به دوربین فیلم‌برداری نگاه کند، معمولاً مخاطب احساس می‌کند که سخنران اصلاً او و حضورش را جدی نگرفته است.

اگر بخواهیم کمی واقع‌گرایانه به مسئله نگاه کنیم، حتی برقراری ارتباط چشمی قوی هم الزاماً به معنای توجه به مخاطب نیست.

سخنران‌های بسیاری هستند که یک مطلب تکراری را مستقل از علاقه و نیاز و ترجیحات مخاطب، بارها در سخنرانی‌ها و جلسات ارائه کرده‌اند و در عین حال، ارتباط چشمی خوبی هم با حاضرین در جلسه دارند.

اما برقرار نکردن ارتباط چشمی، یک مرحله‌ی عقب‌تر است و این شرطِ حداقلی را هم تأمین نمی‌کند. منطقی است که انتظار داشته باشیم ضعف در ارتباط چشمی، تردید مخاطب را نسبت به سخنران، به‌شدت افزایش دهد.

برقراری ارتباط چشمی، یکی از بهترین راه‌های بازخورد گرفتن از مخاطب است

بارها این توصیه را شنیده‌ایم که در طول سخنرانی، بکوشید پیوسته از مخاطب بازخورد بگیرید.

اگر احساس می‌کنید مخاطب خسته شده، شاید لازم باشد از روی موضوعِ مورد بحث، سریع‌تر عبور کنید.

هم‌چنین اگر ابهامی را در نگاه و چهره‌ی اغلب مخاطبان می‌بینید، شاید لازم باشد با شرح و بسط و مثال‌های بیشتر، بکوشید پیام خود را بهتر و شفاف‌تر به او منتقل کنید.

ارتباط چشمی با مخاطب، یکی از موثرترین شیوه‌های بازخورد گرفتن است و بدون آن، هرگز نمی‌توانیم در طول سخنرانی، خود را با حالات و احساسات او تطبیق دهیم.

به بیان دیگر:

اگر از شما پرسیدند که مهم‌ترین ابزار برای تقویت و به‌کارگیری هوش هیجانی در سخنرانی چیست، با کمترین تردید بگویید: ارتباط چشمی.

چون جز با این ابزار، درک و مدیریت احساسات مخاطب برایتان امکان‌پذیر نخواهد بود.

ارتباط چشمی اعتماد به نفس را القا می‌کند

حتماً شما هم این جمله‌ی معروف را شنیده‌اید که می‌گویند:

ممکن است واقعاً در زمان سخنرانی، استرس را تجربه کنید و نگران باشید؛ یا کاملاً از جوّ حاکم بر جلسه بترسید.

اما تا به شکل مشخص و واضح، این پیام را به مخاطب ندهید که ترسیده‌اید، او متوجه این مسئله نخواهد شد.

وقتی ارتباط چشمی کافی و مناسب با مخاطب برقرار نمی‌کنید، این پیام برای او ارسال می‌شود که بر فضای جلسه‌ی سخنرانی مسلط نیستید و نتوانسته‌اید از زیر فشار سنگین حضور جمع، رهایی پیدا کنید.

ارتباط چشمی روی سایر المان‌های فن بیان هم تأثیر می‌گذارد

ارتباط چشمی صرفاً یک کار تشریفاتی برای احترام به‌مخاطب یا نمایشِ اعتماد به نفس نیست.

برقراری ارتباط چشمی می‌تواند روی ابعاد دیگر فن بیان شما هم تأثیر بگذارد.

به عنوان مثال، همه می‌دانیم که بهتر است لحن بیان و حجم صدای خود را هنگام سخنرانی تغییر دهیم و تمام مدت سخنرانی، به شکل یکنواخت حرف نزنیم.

ارتباط چشمی با مخاطب و چرخاندن چهره به سمت بخش‌های مختلف سالن، خود به خود باعث می‌شود لحن بیان و حجم صدای ما تغییر کند.

ما نمی‌توانیم با افرادی که در نقاط متفاوت سالن و در فاصله‌های مختلف نسبت به ما نشسته‌اند و هر یک میزان توجه متفاوتی دارند، با یک لحن کاملاً یکسان صحبت کنیم.

بنابراین، اگر به جای اصرار بر بالا و پایین کردنِ ساختگیِ لحن و حجم صدا، فقط روی ارتباط چشمی بهتر تمرکز کنید، به احتمال زیاد، تنوع لحن هم چاشنی حرف‌‌زدن و سخنرانی‌تان خواهد شد.

تمرین تقویت ارتباط چشمی

اگر نخستین تجربه‌های سخنرانی‌تان را می‌گذرانید یا ارتباط چشمی برایتان یک چالش جدی است، پیشنهاد می‌کنیم ابتدا چند نکته‌ای را که تحت عنوان تمرین تقویت ارتباط چشمی مطرح شده‌اند، بخوانید و رعایت کنید.

اما اگر از مراحل اولیه عبور کرده‌اید و صرفاً می‌خواهید برخی از نکات و تکنیک‌های کلی را مرور کنید، می‌توانید مستقیماً به سراغ نکات کاربردی برای ارتباط چشمی بهتر بروید.

مشارکت در بحث

اگر نکات و تجربیات دیگری هم دارید که در درس به آن اشاره نشده، خوشحال می‌شویم آن‌ها را با دوستان‌تان در میان بگذارید.

سری مطالب حوزه مهارت ارائه و سخنرانی

The post نکات و تکنیکهای برقراری ارتباط چشمی در سخنرانی appeared first on متمم.